Dzieci, u których podejrzewana jest afazja rozwojowa, powinny zostać poddane wielospecjalistycznej diagnozie. W pierwszej kolejności warto wykonać następujące badania, dzięki którym będzie można stwierdzić, czy zaburzenia w rozwoju mowy nie są wynikiem innych nieprawidłowości:
– Badanie audiologiczne w celu wykluczenia niedosłuchu, głuchoty jako podłoża braku rozwoju języka lub jego opóźnienia (najczęściej wykonywanymi badaniami u dzieci są: tympanogram, otoemisja, ABR);
– Badanie neurologiczne oraz badanie EEG (w celu wykluczenia padaczki). W przypadku prawidłowych wyników EEG specjaliści zazwyczaj nie widzą medycznych podstaw do zlecania dalszych badań neuroobrazowych mózgu (rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa) ponieważ często nie uwidaczniają one ewentualnych mikrouszkodzeń.
– Inne badania w celu wykluczenia np. problemów z tarczycą, chorób metabolicznych czy też genetycznych.
Równolegle warto zgłosić się do rejonowej Poradni Pedagogiczno-Psychologicznej (PPP), w której dziecko powinno zostać przebadane przez zespół specjalistów (psychologa, logopedę, pedagoga).
Wizyta w PPP jest istotna z dwóch powodów:
– specjaliści wypowiedzą się na temat ewentualnych nieprawidłowości w rozwoju dziecka. W przypadku gdy nie będą w stanie postawić diagnozy, wskażą kierunek, w jakim powinny być przeprowadzane dalsze badania i obserwacje. Warto też wspomnieć, że postawienie diagnozy afazji rozwojowej nie jest łatwe, dlatego też często rodzice wychodzą z PPP z zaleceniem szukania przyczyn nieprawidłowości na własną rękę.
– w przypadku, gdy zostanie postawiona diagnoza afazji, dziecku przysługuje pomoc w postaci wczesnego wspomagania rozwoju, które obejmuje dzieci przedszkolne i „zerówkowe” oraz kształcenie specjalne, które realizowane jest zarówno w przedszkolach jak i szkołach. Dlatego też warto diagnozowanie rozpocząć właśnie od PPP.
W przypadku gdy Poradni Pedagogiczno-Psychologicznej nie uda się postawić diagnozy, rodzice częstą słyszą sugestię, że dziecko może mieć autyzm albo Zespół Aspergera, w związku z czym powinno być przebadane w kierunku całościowych zaburzeń rozwojowych w specjalistycznej poradni. W tejże poradni badania zostaną przeprowadzone przez analogiczny zespół specjalistów jak w PPP oraz przez lekarza psychiatrę. Oprócz spotkań indywidualnych dziecko może również uczestniczyć w zajęciach grupowych, podczas których jest obserwowane pod kątem funkcjonowania wśród rówieśników.
Na tym etapie, żeby nie tracić cennego czasu, najlepiej od razu poszukać poradni, która zajmuje się nie tylko potwierdzaniem lub wykluczaniem całościowych zaburzeń rozwojowych, ale też w przypadku wykluczenia CZR potrafi postawić inną diagnozę, np. afazji. Niestety zdarza się, że po kilku miesiącach obserwacji dziecka, rodzic wychodzi jedynie z zaświadczeniem, że nie stwierdzono u dziecka całościowych zaburzeń rozwoju i wraca do punktu wyjścia.
Kolejnym badaniem, które warto wykonać, jest diagnoza SI. Dzieci z afazją często mają zaburzenia integracji sensorycznej a sama diagnoza może pomóc w uzyskaniu odpowiedniej terapii w ramach zaleceń w orzeczeniu o kształceniu specjalnym lub też w opinii o wczesnym wspomaganiu rozwoju.
Niestety postawienie diagnozy afazji rozwojowej nastręcza specjalistom wielu trudności a ewidentne problemy mogą być ignorowane nawet przez lekarzy specjalistów. W praktyce oznacza to, że ostateczną diagnozę dzieci uzyskują nawet po kilku latach błądzenia po różnych poradniach i ośrodkach, często dopiero pod koniec swojej edukacji przedszkolnej, ale zdarza się, że jeszcze później.