Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym


Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym

http://dziennikustaw.gov.pl/du/2017/1578/1

Wybrane zagadnienia:

1) Rozporządzenie określa warunki organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego:

– niepełnosprawnych: niesłyszących, słabosłyszących, niewidomych, słabowidzących, z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym, z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, i z niepełnosprawnościami sprzężonymi

– niedostosowanych społecznie,

– zagrożonych niedostosowaniem społecznym  (§ 1);

2) Kształcenie specjalne organizuje się w integracji z uczniami pełnosprawnym w przedszkolach i szkołach w przedszkolach najbliższych miejsca zamieszkania ucznia: dotyczy to placówek z wyłączeniem przedszkoli i szkół z ogólnodostępnych z oddziałami specjalnymi oraz przedszkoli i szkół specjalnych (§ 2);

3) Kształcenie dzieci i młodzieży niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym organizuje się w szkołach i ośrodkach wymienionych w rozporządzeniu, z wyłączeniem przedszkoli (§ 3);

Komentarz: Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne interpretują ten przepis jako brak możliwości wydawania orzeczeń o kształceniu specjalnym z tytułu zagrożenia niedostosowaniem społecznym dzieciom w wieku przedszkolnym.  

4) Przedszkola i szkoły zapewniają realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, warunki do nauki, sprzęt specjalistyczny i środki dydaktyczne, zajęcia specjalistyczne, o których mowa w rozporządzeniu dot. zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach i placówkach, inne zajęcia, w szczególności zajęcia rewalidacyjne, resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne, integrację dzieci lub uczniów ze środowiskiem rówieśniczym, w tym z dziećmi lub uczniami pełnosprawnymi (§ 5);

5) Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny (IPET) określa (§ 6):

– zakres i sposób dostosowania programu wychowania przedszkolnego oraz wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dziecka, w szczególności przez zastosowanie odpowiednich metod i form pracy z dzieckiem;

– zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów ukierunkowane na poprawę funkcjonowania dziecka (w tym w razie potrzeby na komunikowanie się ucznia z otoczeniem z użyciem wspomagających i alternatywnych metod komunikacji AAC) oraz na wzmacnianie jego uczestnictwa w życiu przedszkola, lub szkoły, w przypadku dziecka niepełnosprawnego – działania o charakterze rewalidacyjnym;

–  formy i okres udzielania dziecku pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiar godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane, zgodnie z rozporządzeniu dot. zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach i placówkach;

– działania wspierające rodziców dziecka;

– zajęcia rewalidacyjne, resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne oraz inne zajęcia, odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne dziecka;

– zakres współpracy nauczycieli i specjalistów z rodzicami ucznia;

– w przypadku uczniów niepełnosprawnych, w zależności od potrzeb – rodzaj i sposób dostosowania warunków organizacji kształcenia do rodzaju niepełnosprawności ucznia, w tym w zakresie wykorzystywania technologii wspomagających to kształcenie;

– w zależności od indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia wskazanych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego lub wynikających z wielospecjalistycznych ocen, wybrane zajęcia wychowania przedszkolnego lub zajęcia edukacyjne, które są realizowane indywidualnie z uczniem lub w grupie liczącej do 5 uczniów (§ 6 ust. 1 pkt. 8):

Komentarz: Nauczanie indywidualne na podstawie orzeczeń wydanych po 1 września 2017 może być realizowane tylko w domu. Dzieci posiadające orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego mogą mieć wybrane zajęcia edukacyjne realizowane indywidualnie w szkole jedynie na podstawie powyższego zapisu.

– w ramach zajęć rewalidacyjnych w programie należy uwzględnić w szczególności naukę języka migowego lub innych wspomagających lub alternatywnych metod komunikacji (ACC) – w przypadku ucznia niepełnosprawnego z zaburzeniami mowy lub jej brakiem (§ 6 ust. 2);

– IPET opracowuje się w terminie: do dnia 30 września roku szkolnego, w którym dziecko rozpoczyna od początku roku szkolnego realizowanie wychowania przedszkolnego albo kształcenie szkole, albo do 30 dni od dnia złożenia w przedszkolu lub szkole orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, albo 30 dni przed upływem okresu, na jaki został opracowany poprzedni program (§ 6 ust. 5);

– Spotkania zespołu odbywają się w miarę potrzeb, nie rzadziej jednak niż nie rzadziej jednak niż dwa razy w roku szkolnym (§ 6 ust. 7);

– Zespół, co najmniej dwa razy w roku szkolnym, dokonuje okresowej wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania dziecka oraz, w miarę potrzeb, dokonuje modyfikacji programu (§ 6 ust. 9);

– Rodzice ucznia mają prawo uczestniczyć w spotkaniach zespołu, a także w opracowaniu i modyfikacji programu oraz dokonywaniu wielospecjalistycznych ocen. Dyrektor placówki zawiadamia pisemnie, w sposób przyjęty w danej placówce rodziców ucznia albo o terminie każdego spotkania zespołu i możliwości uczestniczenia w tym spotkaniu. Rodzice ucznia otrzymują kopię wielospecjalistycznych ocen oraz programu (§ 6 ust. 11-12);

6) W przedszkolach i szkołach integracyjnych lub z oddziałami integracyjnymi zatrudnia się dodatkowo nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego (§ 7 ust. 1);

7) W przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych, w których kształceniem specjalnym są objęte dzieci posiadające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na autyzm, w tym zespół Aspergera, lub niepełnosprawności sprzężone, zatrudnia się dodatkowo: nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej lub asystenta nauczyciela lub pomoc nauczyciela, z uwzględnieniem realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego (§ 7 ust. 2). Dla dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na inne niepełnosprawności, czyli m.in. na afazję, przedszkole lub szkoła może dodatkowo zatrudnić nauczyciela wspomagającego, asystenta lub pomoc nauczyciela jedynie za zgodą organu prowadzącego (§ 7 ust. 3);

8) Indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne opracowane dla uczniów przed dniem wejścia w życie rozporządzenia należy dostosować do wymogów określonych w rozporządzeniu w terminie do dnia 30 września 2017 r. (§ 9).